شگفتی های خفاش درنهج البلاغه

پاك و منزه است خدايي كه شب را براي خفاشان چونان روز روشن و مايه ي به دست آوردن روزي قرار داد و روز را چونان شب تار مايه ي آرامش و استراحت آن ها انتخاب فرمود و بال هايي از گوشت براي پرواز آن ها آفريد تا به هنگام نياز به پرواز از آن استفاده كنند،اين بال ها چون لاله هاي گوشند.

بي پر و رگ هاي اصلي ، اما جاي رگ ها و نشانه هاي آن را به خوبي مشاهده خواهي كرد.براي شب پره ها دو بال قرار داد نه آن قدر نازك كه در هم بشكند و نه چندان محكم كه سنگيني كند.پرواز مي كنند در حالي كه فرزندانشان به آن ها چسبيده و به مادر پناه برده اند ، اگر فرود آيند با مادر فرود مي آيند و اگر بالا روند با مادر اوج مي گيرند.

 @ خفاش در پروازها و شكار كردن ها از چشم خود استفاده نمي كند بلكه به وسيله ي فرستادن امواج و دريافت آن ، موانع را تشخيص مي دهد ، درست مانند يك دستگاه رادار عمل مي كند كه امواج "ماوراء صوت" را به وسيله ي يك فرستنده ي قوي به فضا مي فرستد. امواج همه جا پيش مي روند ، وقتي به مانعي برمي خورند ، منعكس مي گردند ، به اين ترتيب وجود هواپيماي دشمن را تشخيص مي دهند.خفاش در حال پرواز 30 الي60 بار امواج ماوراء صوت از خود بيرون فرستاده كه پس از بازگشت امواج ، راه ها ، موانع و غذا را به خوبي تشخيص مي دهد.

منبع:ترجمه ي نهج البلاغه(بخشي از خطبه ي 155)

تصاویرزیباازحیوانات

اهمیت محیط زیست درقرآن

عناصر طبیعت، نام سوره‌های قرآن

اصلاً شما می‌دانید كه اسم‌سوره‌های قرآن بر اساس طبیعت است؟

بسم الله الرحمن الرحیم.

از كجا شروع كنیم؟ سوره‌ی بقره! بقره به چه معناست؟ «گاو» یكی از اعضای طبیعت است. مائده به معنی سفره است. انعام چهارپایان هستند. انفال، كویر و جنگل و دریا و دریاچه است. به اینها انفال می‌گویند. بعد نام دو یا سه انبیا را می‌گوید. هود و یوسف و... را می‌گوید. رعد! رعد به معنی رعد و برق است. نحل! نحل به معنی زنبور عسل است. طبیعت است. بعد كهف را می‌گوید. كهف به معنی غار است. غار هم طبیعت است. مریم! مریم انسان است. بعد می‌آید سوره‌ی انبیا، حج و مومن ونور را می‌گوید. نور هم یك چیز طبیعی است. بعد سوره‌ی شعرا و نمل! نمل یعنی مورچه! بعد سوره‌ی قصص را می‌گوید. بعد سوره‌ی عنكبوت را می‌گوید. عنكبوت هم طبیعت است.

عرض كنم كه لقمان اسم آدم است. سجده، احزاب، بعد سبا و فاطر، یاسین، صافات، صاد، زمر، مومن، فصلت، شوری، زخرف، دخان! دخان به معنی دود است. دخان طبیعت است. بعد سوره‌ی محمد، فتح، حجرات، ذاریات و طور را می‌گوید. كوه طور طبیعت است. نجم به معنی ستاره است. ستاره طبیعت است. بعد از نجم، الرحمن و واقعه و حدید را می‌گوید. حدید، طبیعت است. بعد سوره‌ی جمعه و منافقون، تغابن و طلاق، تحریم و ملك و قلم را می‌گوید. قلم طبیعت است. الحاقه و نوح و جن را می‌گوید. جن از موجودات طبیعی است. مدثر، قیامت، دهر، مرسلات، نبا، تكویر، مطففین، انشقاق، بروج، بروج ستاره‌ها هستند. غاشیه شب است. فجر طبیعت است. لیل طبیعت است. قارعه كوبنده طبیعت است. عصر طبیعت است. بنابراین می‌شود گفت یا نیمی و یا بین ثلث و نیم، ده‌ها سوره قرآن به نام طبیعت است. پس اسلام دینی است كه اسم سوره‌هایش طبیعت است. یعنی ما دور از طبیعت نیستیم. این یك مسئله است.

طبیعت زینت است.

 قرآن می‌فرماید: « ِانَّا جَعَلْنا ما عَلَى الْأَرْضِ زینَةً لَها...» (كهف/7) هر چه كه بر روی زمین است، زینت است. چرا زینت را از بین ببریم؟  :

* نقش مردم در حفظ محیط زیست

سفارش به مردم:

1)درخت‌كاری بسیار كار خوبی است.

 حدیث داریم كه اگر قیامت می‌خواهد به پا شود و شما یك نهالی در دست دارید، و فقط چند لحظه وقت دارید و می‌توانید این نهال را بكارید، بكارید. «اذا قامت الساعه» اگر قیامت به پا شود «و فی ید احدكم الفصیله» و در دست شما یك نهالی است. «فان استطعت ان تغرصها، فاغرصها»‌این روایات را از زمان طاغوت در ذهن دارم. زمان طاغوت یك دانشكده كشاورزی در اهواز بود، كه ما به آنجا برای سخنرانی رفتیم و آیات و روایات درختكاری را خواندیم. كسی حق ندارد درختی را ببرد و جای آن ساختمان بسازد، جز اینكه در مقابل این درختی كه برید، جای دیگر یك درخت بكارد كه محیط سبز فضایش از نظر مساحت كم نشود.

2)آلوده نكردن آب  

  حتی آب دشمن را حق ندارید آلوده كنید

. حضرت امیرالمؤمنین(ع) در جبهه فرمود شما كه به جبهه آمده‌اید، مواظب باشید، آب آشامیدنی رودخانه‌ای را كه دشمن هم از آن آب برای خوردن برمی‌دارد، آلوده نكنید، تا چه برسد به آب دوست. تخلی و ادرار در نهر و پای درخت میوه‌دار و كوچه بن‌بست ممنوع است.

حدیث داریم كه می‌فرماید: «انكم مسئولون حتی عن البقاع و البهائم» هر انسانی حتی نسبت به حیوانات و حتی قطعات زمین مسئول است. می‌گویند: چرا این قطعه را خراب كردی. چرا این حیوان را بیخود كشتی. اگر كسی محیط زیست را خراب كند، مثلاً زباله‌هایش را بدون كیسه زباله در خیابان بریزد، حوادثی كه به واسطه این كار رخ می‌دهد، این فرد ضامن است. این فتوای امام است كه در تحریر الوسیله است. پوست خربزه، پوست موز، پوست خیار را در كوچه می‌اندازد، اگر كسی پایش را روی آن پوست خیار و هندوانه و موز و خربزه گذاشت و افتاد و استخوانش شكست، آن آقایی كه پوست میوه را انداخته است، ضامن شكستن استخوان این فرد است. اصلاً قرآن می‌فرماید كه من می‌خواهم شما زمین را آباد كنید، نه اینكه خراب كنید. «الله اكبر»

 قرآن می‌فرماید یكی از دلایلی كه بشر را آفریدم، این است كه «... أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ...» (هود/61) «انشأ» یعنی به وجود آورد. یعنی شما را از زمین آفرید، بعد می‌فرماید: «...وَ اسْتَعْمَرَكُمْ فیها...» (هود/61) از شما خواست كه زمین را آباد كنید. می‌فرماید من شما آفریدم كه زمین را آباد كنید. آن وقت خدا ما را آفریده و ما زمین را خراب می‌كنیم. استعمار به معنی آباد كردن است. منتها اینكه به بعضی از كشورها می‌گوییم كه استعمارگر هستند، برای این است كه به اسم آباد كردن می‌آیند ولی خراب می‌كنند. مثلاً آمریكا می‌گوید كه آمده‌ام به عراق دموكراسی بدهم، ولی می‌بینید كه عراق را خراب كرد.

* تأكید خداوند بر پاكیزگی محیط زیست

قرآن به دو پیغمبر می‌فرماید كه مسجدالحرام را تطهیر كنید. می‌فرماید: «... إِبْراهیمَ وَ إِسْماعیلَ أَنْ طَهِّرا بَیْتِی‏...» (بقره/125) مسجدالحرام را تطهیر كنید. چه خبر است؟ مردم برای اعمال طواف و اعتكاف و نماز می‌آیند، یعنی دو پیغمبر عزیز مسئول پاكسازی می‌شوند. این مهم است. خادم مسجد حضرت زكریا بود كه پیغمبر بود. مریم در شكم مادرش بود، نذر كرد كه ای‌خدا اگر این بچه‌ای كه در شكم من است، اگر به دنیا آمد، من این را خادم مسجد و خادم بیت المقدس می‌كنم. نذر می‌كردند كه مسجد را تمیز كنند، چون مسجد محل اجتماع است.

چاه آب باید با چاه فاضلاب فاصله داشته باشد. مثلاً نهر آب آشامیدنی است و نهر آبی است كه به تصفیه خانه می‌رود. دیدند كه یك كسی، در آب در حال غسل كردن است. حضرت فرمود: چه می‌كنی؟ گفت: در حال غسل كردن هستم. حضرت فرمود: بیخود! این آب آشامیدنی است. تو حق نداری در آب آشامیدنی غسل كنی. «لا تفسد علی الناس مائها» شما آبی كه مورد شرب مردم است را حق نداری، در آن غسل كنی.

* نقش حكومت‌های فاسد در تخریب محیط زیست

اما سفارش اسلام به حكومت در مورد طبیعت. اسلام به حكومت هم در مورد محیط زیست سفارش و دستوراتی دارد. اصولاً قرآن می‌فرماید كه حكومت‌های باطل یكی از كارهایی كه انجام می‌دهند، این است كه محیط زیست را خراب می‌كنند. «... وَ یُهْلِكَ الْحَرْثَ وَ النَّسْل‏...» (بقره/205) حرث به معنای كشاورزی، یعنی اینكه كشاورزی را از بین می‌برند.

 

خلاصه ای از درس هایی از قرآن استاد قرائتی

اهمیت آموزش محیط زیست به کودکان

 

آموزش محیط زیست به کودکان ، اهمیت ویژه ای دارد. چرا که کودکان نه تنها مسئولیت نگهبانی از زمین را به ارث می برند، بلکه ، در بسیاری از کشورهای در حال توسعه همچون ایران، حدود نیمی از جمعیت را تشکیل می دهند. افزون بر این کودکان، هم در کشورهای در حال توسعه و هم در کشورهای صنعتی،  در برابر آثار تخریب محیط زیست، بسیار آسیب پذیرند.آنان همچنین حامیان آگاه تفکر، درباره محیط زیست هستند. در روند مشارکت در فعالیتهای مربوط به محیط زیست و توسعه، توجه خاص به کودکان و منافع ایشان ضروری است، بدین طریق پایداری آتی هر اقدامی برای بهبود محیط زیست تضمین می شود.

در فصل 5 دستور کار ریو آمده است که دولتها باید به گسترش فرصتهای آموزش برای کودکان و جوانان از جمله آموزش مسئولیت در قبال محیط زیست و توسعه با توجه خاص به آموزش دختران خردسال پردازند. و این امر مهم، همکاری و هماهنگی سازمانهای بین المللی و منطقه ای در زمینه تدوین برنامه هایی برای کودکان و بسیج کودکان را می طلبد..

 در آموزش محیط زیست ، ضروری است که کودکان را به سطحی رساند که خوب فکر کنند، مشکلات و مسایل را ببینند و برای آنها راه حل پیدا کنند. برای رسیدن به چنین جایگاهی لازم است که مربی چهار اصل مهم را در فرایند اموزش به کار برد:

-         حساس کردن کودکان به مسایل پیرامون خود

-         ایجاد انگیزه برای حل مسئله

-         آموزش تفکر انتقادی

-         پیداکردن راه حل

یکی از موارد مهم ، آموزش مربیان و معلمان در سطح عالی در زمینه محیط زیست و روش های تدرس آن به کودکان است، تا بتوانند آموزش کودکان را به نحو مطلوب انجام داده و کودکان را با دانش محیط زیست و درک مسایل آن آماده کرد. متأسفانه در کشور ما هنوز به این امر توجه ویژه ای نشده است، که لازم است هر چه سریع تر ، در این خصوص برنامه ریزی های ویژه شود. همچنین باید از مطالب زیست محیطی موجود در کتب درسی ارزیابی شود که، تا با توجه به مسایل  گنجانیده شده در کتب درسی ، الگوهای مختلف تدریس به کار گرفته شود.

آموزش های غیر رسمی مانند رادیو تلویزیون، می توانند به عنوان مکمل و حامی آموزش های رسمی محسوب شوند.

فرمایشات گوهربارحضرت علی (ع)درباره محیط زیست

تقوا پیشه کنید در حق بندگان و شهرها، که شما مسئول هستید؛ حتی از سرزمین‏ها و چهارپایان. انسان هرگز اجازه ندارد خود را رها و لجام گسیخته و آزاد در بهره‏برداری از طبیعت بداند و حق ندارد با آلوده کردن و ویران ساختن طبیعت، به آسایش برسد.

طبیعت، نعمتی است که خداوند به امانت در اختیار انسان قرار داده و آدمیان در برابر چگونگی بهره‏برداری از آن مسئول هستند.

آلودگی محیط زیست به زیان انسان و همه موجودات تمام می‏شود.

ریشه یابی تخریب محیط زیست

مسئله تخريب محيط زيست را مي‌شود جدا از موارد اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و ديگر موارد انساني دانست ولي اين تجزيه راه حل اساسي را از بين مي‌برد. روحيه فرمانداري- فرمانبرداري در سراسر نقاط جهان باعث جنگ‌هاي بي‌شمار، ناهنجاري‌هاي اجتماعي و وضعيت كنوني محيط‌زيست شده است. نمونه بارز آن، گرمايش جهاني است.گرچه برخي آن را انكار مي‌كنند، اما اين معضلي جدي است كه جهان را تهديد مي‌كند. آنچه در پي مي‌آيد مقاله‌اي است درباب ريشه‌يابي علل و منشأ تخريب‌هاي محيط زيست‌ و راهكارهايي كه مي‌تواند مانع از آن شود.با وجود تمام معضلاتي كه اينك محيط‌زيست با آن دست به گريبان است، انسان قادر است اين روند را به سوي بهبودي زيست بومش و سلامت اجتماعي خود تغيير دهد، نخستين گام براي دستيابي به اين هدف ريشه‌يابي اين تخريب‌هاست، به عبارت ديگر پيش از هر اقدامي بايد علت اين تخريب‌ها را در ذهن خود جست‌وجو كند و تصويري شفاف از منشا آن به دست آورد. اين تصوير به او كمك مي‌كند در حد توانايي خود براي پيشگيري از تخريب بيشتر محيط زيست گام بردارد، چرا كه آنچه باعث تخريب محيط‌زيست شده در واقع فعاليت‌هاي نابخردانه بشر است. براي نمونه، درمحلي كه اكنون پارك ملي توران نام دارد حدود 3هزار سال پيش معادن مس كشف شد. در آن روزگاران، اين منطقه پوشيده از درختان تاق بود، پوشش متراكمي كه حتي عبور از آن دشوار بود، هيزم تاق يكي از بهترين هيزم‌هايي است كه حرارتي بالا و ديرپا دارد، به همين دليل جنگل‌هاي تاق منطقه كه اينك به آن پارك ملي توران اطلاق مي‌شود تماما قرباني ذوب فلز مس شدند و در نتيجه اين ناحيه نيمه‌بياباني تبديل به بيابان شد، به‌طوري كه امروزه به ندرت درخت تاق در اين منطقه ديده مي‌شود. با اين همه، هنوز هم برخي حاشيه‌نشينان كوير از اين درخت براي گرم كردن و پخت و پز به وي‍‍ژه پخت نان استفاده مي‌كنند. تخريب محيط زيست همواره وجود داشته و متأسفانه اين روند همچنان ادامه دارد. از بين‌رفتن قسمتي از جنگل‌هاي خزر كه از كهن‌ترين جنگل‌هاي جهان محسوب مي‌شود نيز از بين رفتن نسل شير ايراني در طبيعت ايران 2 نمونه از تخريب‌هاي 30ساله اخير است. در عرصه بين‌المللي هم نمونه‌هاي بي‌شماري از تخريب محيط زيست را مي‌توان نام برد؛ ازجمله اخطار جيمز هنسن، رئيس سابق هواشناسي ناسا مبني براينكه «گرمايش جهاني منشا انساني دارد.» اين اخطاري است كه اولين بار 20‌سال پيش و براي بار دوم در سال ميلادي جاري آن را درمجلس آمريكا مطرح كرد.

دیدومک

دیدومک

دیدومک

نام علمی : Vanellus Indicus نام انگلیسی:  Red wattled Plover     نام فارسی: دیدومک

مشخصات ظاهری: این پرنده، 33 سانتیمتر طول دارد و به واسطه ی پاهای بلند، سر و گلوی سیاه، شکم سفید و زائده ی قرمز رنگ در جلو چشمانش به آسانی شناخته می شود. روتنه قهوه ای شنی، زیر تنه سفید و نوار پهن سفیدی از زیر چشم آغاز شده، گردن و شکم را نیز در برگرفته؛ دیده می شود. همچنین در جلو چشمانش زائده ی قرمز رنگ بدون پری به چشم می خورد. منقار قرمز؛ د رانتها سیاه، پاها زرد و دم سفید است. که در وسط پرهای دم ، نوار عرضی پهن سیاهی دیده می شود. در پرواز؛ پاها اندکی بیرون از دم قرار می گیرد. شاهپرهای اولیه و ثانویه سیاه است که در شانه ها، به واسطه ی نوار سفید انحنا داری از سطح پشتی جدا می شود. پرنده ی جوان کمرنگ تر، باچانه و گلوی سیاه و زائده ی قرمز کوچک یا فاقد آن ، دیده می شود.

صدا: این پرنده پر سر و صدا بوده و صدایش شبیه «دید- هی – دو-ایت، پی تی- تو – دو-ایت»شنیده می شود.

زیستگاه: این پرنده در مناطق باز، در حول و حوش آب های شیرین، کشتزارها و مناطق دارای آب در نواحی گرمسیر به سر برده و روی زمین آشیانه می سازد. در ایران، بومی و نسبتا فراوان است.

حفاظت: حفاظت از محل های تولید مثل این پرنده در بقایش تأثیر به سزایی دارد.

آموزش محیط زیست

امروزه آموزش محیط زیست به عنوان یكی از مهمترین نیازهای آموزشی در سطح جهانی شناخته شده است. مهمترین هدف آموزش محیط زیست این است كه در هر فرد حساسیتی نسبت به حوادث و تغییرات فیزیكی، زیستی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی محیط زیست به وجود آورد و نگرانی هایی نسبت به مسائل ناشی شده از آنها و خواستی صمیمانه نسبت به اصلاح مشكلات انسانی مانند فقر، بی سوادی و بی عدالتی اجتماعی در وی ایجاد كند و مهارتی برای ابداع روش های حل مسائل زیست محیطی در او بپروراند. به طور خلاصه فلسفه آموزش محیط زیست را می توان چنین بیان كرد: بر هر فرد كاملاً واجب است كه برای بقای نوع بشر و ارتقاء كیفی زندگی وی، از ارتباط آدمی با محیط زیست آگاه شود و آن را درك كند و ارزشها و دیدگاه هایی را برای حفاظت محیط زیست بپروراند و به تنهایی یا گروهی در جهت حل مشكلات محیط زیست اقدام نماید یا از بروز آنها جلوگیری كند. در این مقاله  بر آنیم كه به آموزش محیط زیست، اهداف، روش ها و نقش افراد در بسط مفاهیم زیست محیطی بپردازیم.

محیط زیست را باید به عنوان مجموعه ای واحد نگریست و مرزهای سیاسی، فرهنگی و فیزیكی را نادیده انگاشت زیرا هر بخش متأثر از سایر بخشها است.

برای مطالعه محیط زیست و قسمت های مرتبط و وابسته به آن، برخوردی چند جانبه مناسبترین روش است. فرایند آموزش محیط زیست در طول عمر برای تمام مكان ها از خانه، محل تحصیل و دیگر محیط هاست.

برنامه های آموزش محیط زیست باید در هر شخص ، اخلاق و یا قانونی برای رفتار ایجاد كند تا او برای توسعه و بهره برداری از منابع طبیعی كمترین مقدار تخریب و آلودگی را در محیط زیست داشته باشد.  تلاش برای بهبود كیفیت زندگی برای هر فرد باید از طریق كاستن فقر، گرسنگی، بی سوادی، نپذیرفتن توسعه و رشد اقتصادی ملتی به بهای نابودی و تحقیر ملت دیگر ، و مصرف بی رویه عده ای در برابر محرومیت عده ای دیگر، همچنین جهت به كار بردن تكنولوژی برای ثبات اقتصادی و بقای نوع بشر در درازمدت نه برای منافع شخصی ، و زندگی تجملاتی كوتاه مدت و در نظر گرفتن احتیاجات نسل های آینده هنگام مصرف منابع غیر قابل تجدید طبیعت صورت گیرد.

از آنجایی كه ارزش ها و برداشت ها از اخلاق رفتاری هر شخص سرچشمه می گیرد، آموزش محیط زیست باید از مرحله درك (یعنی آگاهی و فهمیدن) فراتر رفته و به مرحله ارزیابی و شكل دادن به نظریه ها برسد.

آموزش محیط زیست باید با در نظر گرفتن مناسب ترین موقعیت ها و موضوعات زیست محیطی محلی شروع شود و به طرف موضوعات و موقعیت هایی با گستردگی ملی و منطقه ای و جهانی پیش رود. روش ها باید فرایندی دائمی، تمام نشدنی و رشته ها، اصول و ارزش ها كاربردی عمومی داشته باشند.

ريشه تخريب محيط زيست درفرآيند تكامل طبيعي از كجا، چگونه و كي شروع شده ؟!

ريشه تخريب محيط زيست درفرآيند تكامل طبيعي از كجا، چگونه و كي شروع شده و از كجا تغذيه مي‌شود؟ زماني بشر با شيوه و فرهنگ كشاورزي و دامداري آشنايي نداشت. او غذاي خود را آزادانه و با بهره‌گيري از گياهان و درختان ميوه در طبيعت گردآوري مي‌كرد. سپس ياد گرفت كه مي‌تواند با شكار كردن هم غذاي خود را تهيه كند. ما در مدرسه آموختيم كه پديد آمدن عصر كشاورزي و دامداري در واقع گامي به سوي متمدن شدن بود، اما امروزه بر اين باورم كه اين متمدن شدن با تخريب‌هاي متعدد زيست‌محيطي و اجتماعي همراه بوده است. ولي چرا و چگونه اين روند عوض شد و اجداد طبيعت‌نشين ما شهرنشين شدند؟ چرا در روندي هستيم كه بشريت طبيعت را به سوي تخريب كشانده و مي‌كشاند؟ آيا مي‌توان مسير تكامل طبيعي را به سوي تكاملي هشيارانه جهت داد به‌طوري كه مانع اين تخريب‌ها شد؟ و بالاخره آن جهت هشيارانه چيست؟
نياز روزافزون به انرژي از يك سو و آثار مخرب ناشي از مصرف سوخت‌هاي فسيلي از سوي ديگر، سبب شده تا متخصصان در سراسر جهان به‌خصوص كشورهاي توسعه‌يافته براي حفظ آسمان آبي و زمين سبز دست به تلاش‌هاي گسترده‌اي بزنند. بدين معني كه با وجود تردد انبوه وسايل نقليه در راه‌هاي درون شهري و برون شهري و نيز فعاليت بي‌وقفه كارخانه‌هاي توليد مواد شيميايي، تلاش مي‌شود محيط‌زيستي سالم و عاري از آلودگي ايجاد شود.اما چگونه مي‌توان به اين هدف دست يافت؟ اين ايده با طرح شعار«از‌طبيعت به طبيعت» و با توليد مواد انرژي‌زا از طريق چرخه طبيعي حيات به گونه‌اي كه هيچ ماده زيان‌آوري (آلاينده) به محيط زيست اضافه نشود ادامه دارد. براي دستيابي به اين هدف، دانش جديد بيوفناوري در راستاي توليد مواد با عنوان محصولات بيولوژيكي در كشورهاي توسعه يافته مورد توجه قرار گرفته است. اين محصولات سوخت‌ها، مواد شيميا‌يي و حتي مواد پايه پاره‌اي از محصولات شيميايي را شامل مي‌شوند كه از طريق خوراك قابل تجزيه و بازيافت هستند و با مواد واسطه‌اي موجودات ذره‌بيني و ميكرواورگانيسم -كه هردو آنها از طبيعت بهره‌مند مي‌شوند- تامين مي‌شوند. براي مثال، محصولات و زائدات كشاورزي، خانگي، صنعتي و حتي پاره‌اي از زائدات صنايع نساجي را مي‌توان از دسته منابع اوليه براي توليد سوخت‌ نام برد. از مهم‌ترين محصولات بيولوژيكي مي‌توان به زيرگروه نفت بيو لوژيكي و از اين زيرگروه به سوخت‌هاي بيولوژيكي (سوخت‌هاي غيرفسيلي) اشاره كرد.تعداد طرح‌هاي توليد نفت بيولوژيكي كه توسط شركت‌هاي بزرگ نفتي اجرا شده به طرز چشمگيري رو‌به‌افزايش است. در واقع زيست توده (بيوماس) با صنايع نفت به‌صورت زيربنايي تلفيق شده است. از مزاياي قابل توجه اين طرح‌ها استفاده از روش‌هاي پيشين تصفيه و توزيع (صنعت نفت) و حفظ مسائل زيست محيطي است، چرا كه اين نوع محصولات قابل تجزيه هستند و دي اكسيد كربني كه از مصرف اين سوخت توليد‌ مي‌شود بسيار كمتر از سوخت فسيلي است. علاوه براين براي توليد اين نوع سوخت‌ها از محصولات و زائدات كشاورزي از جمله ذرت، چغندرقند و الياف سلولزي استفاده مي‌شود. استفاده از موادزائد به‌عنوان مواداوليه در اين صنعت، خود با از بين بردن اين زائدات كاركرد‌‌‌هاي مفيدي در حفظ محيط زيست دارد. براي مثال يكي از شركت‌هاي سوئدي موسوم به اگرواتانول، اتانول بيولوژيكي(سوخت‌هاي بيولوژيكي) توليد مي‌كند. اين شركت براي تامين مواداوليه توليدات‌ خود يك زمين كشاورزي براي توليد غلات در كنار كارخانه ايجاد كرده است. شركت‌هاي بزرگ نفتي مانند كانكو شل و شورون تكزاكو نيز به‌سوي توليد تجاري نفت بيولوژيكي روي‌ آورده‌اند. البته بسياري از شركت‌هاي نفتي ديگر نيز به اين تجارت علاقه‌مند هستند و در اين زمينه سرمايه‌گذاري‌هايي انجام داده‌اند. از ساير طرح‌هاي توليد محصولات بيولوژيكي مي‌توان به توليد پلاستيك و اسيد سيتريك بيولوژيكي نيز اشاره كرد.

شناخت روش های آموزش محیط زیست به کودکان

بازیافتی ها را دریابیم؛ با جمع آوری وسایل دورریختنی منزل یا وسایل شخصی فرزندمان و استفاده مجدد از آنها مساله بازیافت و جمع آوری زباله ها را به او بیاموزیم. به طور مثال با کمک فرزندمان قوطی های نوشابه  را جمع کنیم. آنها را بشوییم و با بریدن در آنها، از این قوطی ها جا قلمی برای روی میز تحریر فرزندمان درست کنیم. از این قوطی ها یا ظرف های پلاستیکی مواد شوینده می توانیم به عنوان گلدان هم استفاده کنیم.

بازی با طبیعت؛ برای آنکه کودک را با طبیعت و وجود موجودات مختلف در طبیعت یا نعمت های طبیعی مثل باران آشنا کنیم، بازی ها و آزمایش های ساده یی را همراه او انجام بدهیم. مثلاً هنگام بارش باران ظرف های خالی مواد شوینده، بطری های خالی شیر و... را جلوی پنجره یا حیاط بگذاریم تا آب باران داخل شان جمع شود. سپس از فرزندمان بخواهیم با آب باران جمع شده در این ظرف ها، گلدان های منزل را آبیاری کند. این آزمایش به صورت ساده و عملی جمع شدن آب باران در دریاها و اقیانوس ها را به کودک نشان می دهد. علاوه بر این او را با فواید نزولات آسمانی آشنا می کند.

حفاظت از انرژی را بیاموزیم؛ چند لحظه قبل از شروع برنامه مورد علاقه او تلویزیون یا رادیو را از برق بیرون بکشید. در جواب اعتراض او توضیح بدهید که اگر از انرژی برق یا هر انرژی دیگری بی رویه استفاده کنیم، هنگام نیاز ضروری به آن، این انرژی در اختیار ما نخواهد بود. تلویزیون یا رادیو را روشن کنید تا این نبودن برق و لذت دوباره داشتن برق و تماشای تلویزیون در ذهن او بماند. درباره انواع انرژی، شیوه های تولید آن و... برای او توضیح بدهید.

دانه بکاریم؛ برای آنکه فرزندمان مفهوم حفاظت از خاک و آب را به درستی دریابد، همراه او باغبانی کنیم. با کاشتن تخم سبزی ها یا دانه هایی مثل آفتابگردان در حیاط منزل یا گلدان او را با مراحل رشد گیاه، نیاز گیاه به خاک خوب، آب سالم، نور خورشید و... آشنا کنیم. برای درک بهتر او، بهتر است یک نمونه کوچک را با خاک نامناسب (مثل خاک آغشته به نفت) یا آب ناسالم (آب مخلوط شده با مواد شوینده) رشد بدهیم تا کودک به خوبی تاثیر آلودگی آب و خاک بر گیاهان را ببیند. مقایسه گیاه سالم و بیمار مفاهیم را به خوبی به او می آموزد. بازدید از گلخانه ها و پارک ها ارتباط او را با محیط زیست بیشتر می کند.

با آشغال ها بازی کنیم؛ آموزش جدا کردن زباله های خشک و تر و جمع آوری و دفع زباله ها نکته دیگری است که باید به خوبی به کودک آموخته شود. برای این کار چند کیسه زباله انتخاب کنیم و آن را در محل مناسبی بگذاریم. روی هر کیسه با برچسب، نوع زباله یی را که باید درون آن بریزیم مشخص کنیم. مثلاً مواد پلاستیکی، قوطی های فلزی، ظرف های شیشه یی و کاغذ (برای جلوگیری از آلودگی بهتر است فقط زباله های خشک را برای این کار جمع آوری کنیم). سپس از فرزندمان بخواهیم تا برای جمع آوری و تفکیک زباله ها ما را همراهی کند. به این ترتیب او را با مساله جمع آوری، تفکیک و دفع صحیح زباله آشنا کرده ایم.

کاردستی بسازیم؛ ابتدا برای فرزندمان توضیح بدهیم که پارچه، چوب، کاغذ و... چطور تهیه می شوند. سپس با استفاده از پارچه های اضافی برای او وسایل مختلفی مثل عروسک، جاجورابی، جامدادی و... بسازیم. هر چقدر با استفاده از مواد به ظاهر دورریختنی مثل کاغذ، پارچه، چوب، پلاستیک (مثل ظرف های خالی مواد شوینده) و... وسایل جدید بسازیم به همان نسبت ارزش مواد را به فرزندمان آموخته ایم. از طرفی به او می آموزیم که به جای آشغال سازی می توان از موادی که به ظاهر دورریختنی به نظر می رسند، وسایل قابل استفاده ساخت.

یک روز بدون انرژی؛ ماهی یک بار، روز بدون انرژی در منزل اعلام کنیم. در این روز خاص بازی با اسباب بازی ها یا استفاده از وسایل برقی یا باتری یی، تماشای تلویزیون و... استفاده از تلفن همراه و... ممنوع است. در این روز فقط باید از وسایلی که با انرژی کار نمی کنند، استفاده کنیم (مثلاً بازی با اسباب بازی های غیربرقی و باتری یی و...). با این کار فرزندمان ارزش و اهمیت انرژی ها، جایگاه آنها در زندگی امروز و ضرورت حفظ این منابع و جلوگیری از به هدر رفتن این منابع با ارزش را می آموزد.

گردش علمی؛ هفته یی یک بار گردش علمی ترتیب بدهیم یا اینکه در برنامه های تفریحی خانواده، آموزش های علمی را به طور غیرمستقیم بگنجانیم.

مطالعه؛ با خرید کتاب های علمی درباره طبیعت، حیات وحش، حفاظت از محیط زیست، زباله ها و راه های بازیافت و دفع زباله و... او را به طور غیرمستقیم به سوی آشنایی با مفاهیم علمی و شیوه های حفاظت از محیط زیست سوق می دهیم. فراموش نکنیم برای مطالعه فرزندمان را اجبار نکنیم؛ همین که کتاب ها را در معرض دید او بگذاریم و همراه او برای خرید کتاب به کتابفروشی برویم، کافی است.

19 راه برای کاهش زباله‌های خانگی

19 راه برای کاهش زباله‌های خانگی

صرفه‌‌جویی و مصرف صحیح و به ‌اندازه هم از هزینه‌های اضافی می‌کاهد، هم مصرف آب و انرژی را پایین می‌آورد و از تولید بیش از اندازه زباله جلوگیری می‌كند. بنابراین جداسازی زباله را نباید فراموش کرد...

 اما چگونه؟ با مراجعه به مکان‌های بازیافت زباله که امروزه در بسیاری از میادین‌ تره‌بار و حتی در بیشتر پارک‌ها موجود است. می‌توانید کیسه‌‌های مخصوص زباله‌را تهیه کنید و آنها را به تفکیک درون این کیسه‌‌ها قرار دهید.

1.مواد قابل تجزیه مثل پس‌مانده‌های آشپزخانه و مواد غذایی را از سایر مواد جدا كنید. پس‌مانده‌های گیاهی نیز به كود كمپوست تبدیل می‌شود كه برای اصلاح خواص خاك و جبران مواد غذایی از دست رفته آن مفید است.

2.روزنامه‌ها و كاغذهای باطله را که قابل بازیافت هستند، جداگانه در کیسه‌ بیندازید.

3.ظروف و قوطی‌های فلزی آلومینیوم و شیشه‌های خردشده یا بطری‌های شیشه‌ای را جدا از سایر زباله‌ها بگذارید.

4.ظروف غذا را ابتدا كاملا تخلیه كنید و سپس بشویید.

5.برای حمل اجناسی که می‌خرید یک کیف مخصوص ببرید و پس از خرید لوازم موردنیاز همه را درون این کیف قرار دهید و از قرار دادن لوازم خریداری شده درون کیسه‌های جداگانه بپرهیزید. هنگام خرید از بسته‌بندی‌های زیاد از سوی فروشنده جلوگیری كنید.

6.در صورت امكان، شیرینی و آجیل را در پاكت‌های كاغذی بخرید.

7.اگر در حیاط خانه‌تان باغچه دارید، می‌توانید مقداری از زباله‌ها و پس‌مانده‌های آشپزخانه مثل پوست تخم مرغ، استخوان، ضایعات سبزی و میوه و ضایعات گوشتی و دیگر مواد قابل تجزیه را در گوشه باغچه یا در گلدان بزرگ خانه دفن کنید.

8.زباله‌ها را همان‌طور که هستند، دور بیندازید. سعی نکنید چیزی را که قرار است دور بریزید، داخل یک بسته یا درون کاغذ قرار دهید. کافی است آن را در کیسه مخصوص زباله بیندازید، چرا که این در بازیافت زباله موثرتر است.

9.سعی کنید حتی‌المقدور در خانه از ظروف یک‌بار مصرف پلاستیکی و کاغذی کمتر استفاده کنید.

10.بیشتر غذاهای خانگی بخورید. یکی از مهم‌ترین راه‌های تولید زباله مصرف مداوم غذاهای آماده بیرون است که درون ظروف یکبار مصرف و انواع کاغذها و با بسته‌های مختلف عرضه می‌شوند.

11.در محل کار برای نوشیدن آب لیوان مخصوص داشته باشید تا مجبور نباشید هر بار از لیوان یکبار مصرف استفاده کنید.

12.تعمیرات را فراموش نکنید. با بروز کوچک‌ترین آسیب، لوازم و اشیای خود را دور نیندازید، بلکه آنها را تعمیر کنید.

13.لوازمی بخرید که کیفیت خوبی داشته باشند تا مجبور نباشید پس از مدتی آنها را دور بریزید. ظاهر زیبا و ارزان‌قیمت بودن، نه تنها هزینه بیشتری برای خرید مجدد به شما تحمیل می‌کند، بلکه برای حفظ سلامت محیط زیست هم مضر است. بنابراین در تهیه لوازم خانگی و اداری دوام را مدنظر داشته باشید.

14.دستمال‌های کاغذی را تنها برای استفاده شخصی مصرف کنید و برای تمیز کردن خانه و میزهای آشپزخانه از دستمال‌های اسفنجی و پارچه‌ای که بتوان آنها را مجددا شست و استفاده کرد، بهره ببرید.

15.از خرید کردن در بسته‌های کوچک بپرهیزید. شما می‌دانید که همیشه به دستمال کاغذی نیاز دارید، پس چرا یک‌بار در ماه یک بسته بزرگ نخرید، به جای اینکه هفته‌ای یک‌بار یک بسته کوچک بخرید؟ با این کار زباله‌های کمتری تولید کرده‌اید.

16.به جای قرار دادن غذا یا ساندویچ خود درون ظروف پلاستیکی یک‌بار مصرف و دور انداختن آنها سعی کنید غذای خود را درون ظرفی بریزید که دوباره قابل استفاده باشد.

17.از باتری‌های قابل شارژ استفاده کنید. اگر مجبورید، از باتری‌های زیادی استفاده کنید، سعی کنید یک دستگاه شارژ مجدد تهیه کنید و به جای دور انداختن آنها مجددا آنها را شارژ کنید.

18.از فیلتر آب استفاده کنید. شما می‌توانید برای اطمینان از سلامت آب یخچال و شیر آب از یک فیلتر آب استفاده کنید تا مجبور نباشید مدام بطری‌های پلاستیکی آب بخرید و پس از استفاده آنها را دور بریزید.

19.یکی از زباله‌های خشکی که متاسفانه بسیاری از مردم، آن را در طبیعت‌ رها می‌کنند، باتری است كه حاوی جیوه (فلزی سنگین و به شدت مسموم‌کننده و خطرناک) است كه وقتی در طبیعت رها شود، به راحتی جذب سبزی‌های غده‌دار مانند تربچه، هویج، پیاز، سیب‌زمینی، چغندر و... می‌شود و با خوردن این گیاهان، وارد بدن ما می‌شود و مشکل ایجاد می‌کند. خلاصه، به‌هیچ‌وجه نباید زباله‌ها را روی زمین انداخت و در طبیعت رها کرد. می‌توان آنها را در مبدا تفکیک کرد یا به مراکز مربوط به شهرداری که به جمع‌آوری زباله‌های خشک قابل بازیافت مشغول‌اند، تحویل داد.

 

خدنگ

خدنگ

نام علمی : Herpestes edwardsii نام انگلیسی:   Indian Grey Mongoose   نام فارسی: خدنگ بزرگ

 (نَمس، مانگوز، موش خرما(

(بلوچي: رِجگوك، سُن جل، رسو)

مشخصات: جثه‌اي كوچك‌تر از سمور ولي به شكل موش دارد. پوزه كشيده،‌نوك تيز و چشم‌ها كوچك‌اند. گوش‌هاي گرد و كوتاه آن كمي از بين موها بيرون مي‌آيد. دم بلند و پرمو، دست و پا كوتاه با ناخن‌هاي بلند، قوي و جمع نشدني، موها زبر و بلند، رنگ پشت گندمي، متمايل به حنايي، سر و دست و پا حنايي پررنگ و زير شكم سفيد است. معمولاً حلقه‌اي پهن و سفيد در نزديك پوزه مشاهده مي‌شود.

اندازه‌ها: طول سر و تنه 33 تا 48 سانتي‌متر، دم 35 تا 45 سانتي‌متر، پا 6 تا 5/7 سانتي‌متر.

زيستگاه: بوته‌زارها، باغ‌ها، نخلستان‌ها در مجاور انسان زندگي مي‌كند.

پراكندگي: از بلوچستان تا جنوب كرمان، فارس و بوشهر.

پراكنش جهاني: عربستان تا هندوستان.

عادات: روزها فعال است. شب‌ها در لانه استراحت مي‌كند. به صورت انفرادي يا گروه‌هاي فاميلي زندگي مي‌كند. لانه را معمولاً به صورت سوراخ‌هاي زيرزميني در نزديك بوته‌هاي بزرگ، كنار ديوارها يا كپه‌هاي سنگ ايجاد مي‌كند، بسيار كنجكاو، فعال، و چابك است. به سرعت مي‌دود و به خوبي از درخت بالا مي‌رود. در موقع دعوا، پشت خود را قوز مي‌كند و حالت تهديدآميزي به خود مي‌گيرد. در موقع خطر به پشت مي‌خوابد و از خود دفاع مي‌كند.

غذا: همه چيز خوار است. ولي مواد حيواني را ترجيح مي‌دهد. غالباً از موش‌ها، جربيل‌ها، پرندگان و تخم آنها، مار، مارمولك، حشرات، كرم‌ها و مواد گياهي تغذيه مي‌كند. معمولاً طعمه خود را تعقيب مي‌كند و با گاز گرفتن سر يا گردن او را مي‌كشد به علت سرعت عمل و عكس‌العمل سريع‌اش بر مارهاي خطرناك غلبه مي‌كند، موهاي بلندش خطر دندا‌نهاي سمي را كاهش مي‌دهند.

توليدمثل: احتمالاً‌در تمام فصول قادر به توليد مثل است. جفت‌گيري سه تا پنج دقيقه طول مي‌كشد. دوره بارداري 60 روز است. دو تا سه بچه مي‌زايد. چشم‌هاي نوزادان در دو هفتگي باز مي‌شوند. در دوسالگي قادر به توليدمثل هستند. نر و ماده در پرورش بچه‌ها با هم همكاري دارند. طول عمر حدود 12 سال است.

وضعيت فعلي: از وضعيت موجود اين حيوان اطلاع دقيقي در دست نيست. ولي با توجه به مفيد بودن و عدم شكار آن، خطري جدي نسل اين حيوان را به خصوص در مناطق بلوچستان تهديد نمي‌كند.