رودخانه های استان سیستان وبلوچستان

رودخانه هیرمند و چاه نیمه :این رودخانه ، تنها شریان حیاتی سیستان است که از طرف کوه های بابا در افغانستان سرچشمه می گیرد و پس از طی مسافتی در حدود 1050 کیلومتر وارد دریاچه هامون می شود . تمام آب مصرفی دشت سیستان از طریق این رود تأمین می شود . هیرمند (جریکه یا جاریکه) در مرز ایران و افغانستان ، به دو شعبه تقسیم می شود . شعبه اصلی به نام رود مشترک یاپریان (پریان مشترک هم نامیده می شوند) قسمتی از مرز مشترک دو کشور را تشکیل می دهند ، سپس وارد افغانستان می شوند . شعبه دیگر، در خاک ایران است که خود به دو شاخه تقسیم می شود . یکی به طرف چاه نیمه و دیگری به طرف مناطق کوهک و زهک می رود .

رودخانه باهوکلات : رودخانه باهو کلات یکی از پرآب ترین رودخانه های استان سیستان و بلوچستان و عامل اصلی حیات و زندگی در جنوب بلوچستان به حساب می آید . این رودخانه ها آب های مناطق وسیعی از قسمتهای جنوبی شهرستان ایرانشهر (بخش های سرباز ، بمپور و راسک) و شهرستان چابهار (بخش های دشتیاری و قصر قند) را جمع آوری کرده و به دریای عمان سرازیر می کند . رودخانه باهوکلات از کوه پیرآباد در 47 کیلومتری جنوب شرقی ایرانشهر و 38 کیلومتری شمال غربی سرباز سرچشمه می گیرد . این رودخانه به ویژه به دلیل زیستگاه تمساح ایرانی اهمیت توریستی فراوانی دارد .

رود بمپور : بمپور از ارتفاعات شرقی ایرانشهر سرچشمه می گیرد و عامل اصلی فعالیت های کشاورزی در ناحیه ایرانشهر و بمپور است .

رود کاجو : این رودخانه دائمی است و در شمال قصر قند جریان دارد . سیلاب های این رودخانه در ناحیه دشتیاری پخش می شود و در انتها به رودخانه باهوکلات می پیوندد .

رودخانه کهیر : رودخانه کهیر از کوه بن تاق سیاه کوه در 38 کیلومتری شمال غرب نیک شهر سرچشمه می گیرد و به نام رودخانه دارخان به سوی جنوب سرازیر می شود . این رودخانه در طول مسیر با رودخانه های کوچک متعدد مخلوط شده و در نهایت در ناحیه کنارک رودخانه کهیر نامیده می شود .

رودخانه کارواندر : این رودخانه از شعبات اصلی رودخانه بمپور است که تا روستای کارو اندر ، دارای آب جاری دائم است .

رودخانه ماشکل (ماکشید) : این رودخانه از کوه های بیرگ در 98 کیلومتری غرب سراوان سرچشمه می گیرد و از طریق دهستان زابلی به سوی جنوب شرق روان می شود .

شگفتی های خفاش درنهج البلاغه

پاك و منزه است خدايي كه شب را براي خفاشان چونان روز روشن و مايه ي به دست آوردن روزي قرار داد و روز را چونان شب تار مايه ي آرامش و استراحت آن ها انتخاب فرمود و بال هايي از گوشت براي پرواز آن ها آفريد تا به هنگام نياز به پرواز از آن استفاده كنند،اين بال ها چون لاله هاي گوشند.

بي پر و رگ هاي اصلي ، اما جاي رگ ها و نشانه هاي آن را به خوبي مشاهده خواهي كرد.براي شب پره ها دو بال قرار داد نه آن قدر نازك كه در هم بشكند و نه چندان محكم كه سنگيني كند.پرواز مي كنند در حالي كه فرزندانشان به آن ها چسبيده و به مادر پناه برده اند ، اگر فرود آيند با مادر فرود مي آيند و اگر بالا روند با مادر اوج مي گيرند.

 @ خفاش در پروازها و شكار كردن ها از چشم خود استفاده نمي كند بلكه به وسيله ي فرستادن امواج و دريافت آن ، موانع را تشخيص مي دهد ، درست مانند يك دستگاه رادار عمل مي كند كه امواج "ماوراء صوت" را به وسيله ي يك فرستنده ي قوي به فضا مي فرستد. امواج همه جا پيش مي روند ، وقتي به مانعي برمي خورند ، منعكس مي گردند ، به اين ترتيب وجود هواپيماي دشمن را تشخيص مي دهند.خفاش در حال پرواز 30 الي60 بار امواج ماوراء صوت از خود بيرون فرستاده كه پس از بازگشت امواج ، راه ها ، موانع و غذا را به خوبي تشخيص مي دهد.

منبع:ترجمه ي نهج البلاغه(بخشي از خطبه ي 155)

تصاویرزیباازحیوانات

اهمیت محیط زیست درقرآن

عناصر طبیعت، نام سوره‌های قرآن

اصلاً شما می‌دانید كه اسم‌سوره‌های قرآن بر اساس طبیعت است؟

بسم الله الرحمن الرحیم.

از كجا شروع كنیم؟ سوره‌ی بقره! بقره به چه معناست؟ «گاو» یكی از اعضای طبیعت است. مائده به معنی سفره است. انعام چهارپایان هستند. انفال، كویر و جنگل و دریا و دریاچه است. به اینها انفال می‌گویند. بعد نام دو یا سه انبیا را می‌گوید. هود و یوسف و... را می‌گوید. رعد! رعد به معنی رعد و برق است. نحل! نحل به معنی زنبور عسل است. طبیعت است. بعد كهف را می‌گوید. كهف به معنی غار است. غار هم طبیعت است. مریم! مریم انسان است. بعد می‌آید سوره‌ی انبیا، حج و مومن ونور را می‌گوید. نور هم یك چیز طبیعی است. بعد سوره‌ی شعرا و نمل! نمل یعنی مورچه! بعد سوره‌ی قصص را می‌گوید. بعد سوره‌ی عنكبوت را می‌گوید. عنكبوت هم طبیعت است.

عرض كنم كه لقمان اسم آدم است. سجده، احزاب، بعد سبا و فاطر، یاسین، صافات، صاد، زمر، مومن، فصلت، شوری، زخرف، دخان! دخان به معنی دود است. دخان طبیعت است. بعد سوره‌ی محمد، فتح، حجرات، ذاریات و طور را می‌گوید. كوه طور طبیعت است. نجم به معنی ستاره است. ستاره طبیعت است. بعد از نجم، الرحمن و واقعه و حدید را می‌گوید. حدید، طبیعت است. بعد سوره‌ی جمعه و منافقون، تغابن و طلاق، تحریم و ملك و قلم را می‌گوید. قلم طبیعت است. الحاقه و نوح و جن را می‌گوید. جن از موجودات طبیعی است. مدثر، قیامت، دهر، مرسلات، نبا، تكویر، مطففین، انشقاق، بروج، بروج ستاره‌ها هستند. غاشیه شب است. فجر طبیعت است. لیل طبیعت است. قارعه كوبنده طبیعت است. عصر طبیعت است. بنابراین می‌شود گفت یا نیمی و یا بین ثلث و نیم، ده‌ها سوره قرآن به نام طبیعت است. پس اسلام دینی است كه اسم سوره‌هایش طبیعت است. یعنی ما دور از طبیعت نیستیم. این یك مسئله است.

طبیعت زینت است.

 قرآن می‌فرماید: « ِانَّا جَعَلْنا ما عَلَى الْأَرْضِ زینَةً لَها...» (كهف/7) هر چه كه بر روی زمین است، زینت است. چرا زینت را از بین ببریم؟  :

* نقش مردم در حفظ محیط زیست

سفارش به مردم:

1)درخت‌كاری بسیار كار خوبی است.

 حدیث داریم كه اگر قیامت می‌خواهد به پا شود و شما یك نهالی در دست دارید، و فقط چند لحظه وقت دارید و می‌توانید این نهال را بكارید، بكارید. «اذا قامت الساعه» اگر قیامت به پا شود «و فی ید احدكم الفصیله» و در دست شما یك نهالی است. «فان استطعت ان تغرصها، فاغرصها»‌این روایات را از زمان طاغوت در ذهن دارم. زمان طاغوت یك دانشكده كشاورزی در اهواز بود، كه ما به آنجا برای سخنرانی رفتیم و آیات و روایات درختكاری را خواندیم. كسی حق ندارد درختی را ببرد و جای آن ساختمان بسازد، جز اینكه در مقابل این درختی كه برید، جای دیگر یك درخت بكارد كه محیط سبز فضایش از نظر مساحت كم نشود.

2)آلوده نكردن آب  

  حتی آب دشمن را حق ندارید آلوده كنید

. حضرت امیرالمؤمنین(ع) در جبهه فرمود شما كه به جبهه آمده‌اید، مواظب باشید، آب آشامیدنی رودخانه‌ای را كه دشمن هم از آن آب برای خوردن برمی‌دارد، آلوده نكنید، تا چه برسد به آب دوست. تخلی و ادرار در نهر و پای درخت میوه‌دار و كوچه بن‌بست ممنوع است.

حدیث داریم كه می‌فرماید: «انكم مسئولون حتی عن البقاع و البهائم» هر انسانی حتی نسبت به حیوانات و حتی قطعات زمین مسئول است. می‌گویند: چرا این قطعه را خراب كردی. چرا این حیوان را بیخود كشتی. اگر كسی محیط زیست را خراب كند، مثلاً زباله‌هایش را بدون كیسه زباله در خیابان بریزد، حوادثی كه به واسطه این كار رخ می‌دهد، این فرد ضامن است. این فتوای امام است كه در تحریر الوسیله است. پوست خربزه، پوست موز، پوست خیار را در كوچه می‌اندازد، اگر كسی پایش را روی آن پوست خیار و هندوانه و موز و خربزه گذاشت و افتاد و استخوانش شكست، آن آقایی كه پوست میوه را انداخته است، ضامن شكستن استخوان این فرد است. اصلاً قرآن می‌فرماید كه من می‌خواهم شما زمین را آباد كنید، نه اینكه خراب كنید. «الله اكبر»

 قرآن می‌فرماید یكی از دلایلی كه بشر را آفریدم، این است كه «... أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ...» (هود/61) «انشأ» یعنی به وجود آورد. یعنی شما را از زمین آفرید، بعد می‌فرماید: «...وَ اسْتَعْمَرَكُمْ فیها...» (هود/61) از شما خواست كه زمین را آباد كنید. می‌فرماید من شما آفریدم كه زمین را آباد كنید. آن وقت خدا ما را آفریده و ما زمین را خراب می‌كنیم. استعمار به معنی آباد كردن است. منتها اینكه به بعضی از كشورها می‌گوییم كه استعمارگر هستند، برای این است كه به اسم آباد كردن می‌آیند ولی خراب می‌كنند. مثلاً آمریكا می‌گوید كه آمده‌ام به عراق دموكراسی بدهم، ولی می‌بینید كه عراق را خراب كرد.

* تأكید خداوند بر پاكیزگی محیط زیست

قرآن به دو پیغمبر می‌فرماید كه مسجدالحرام را تطهیر كنید. می‌فرماید: «... إِبْراهیمَ وَ إِسْماعیلَ أَنْ طَهِّرا بَیْتِی‏...» (بقره/125) مسجدالحرام را تطهیر كنید. چه خبر است؟ مردم برای اعمال طواف و اعتكاف و نماز می‌آیند، یعنی دو پیغمبر عزیز مسئول پاكسازی می‌شوند. این مهم است. خادم مسجد حضرت زكریا بود كه پیغمبر بود. مریم در شكم مادرش بود، نذر كرد كه ای‌خدا اگر این بچه‌ای كه در شكم من است، اگر به دنیا آمد، من این را خادم مسجد و خادم بیت المقدس می‌كنم. نذر می‌كردند كه مسجد را تمیز كنند، چون مسجد محل اجتماع است.

چاه آب باید با چاه فاضلاب فاصله داشته باشد. مثلاً نهر آب آشامیدنی است و نهر آبی است كه به تصفیه خانه می‌رود. دیدند كه یك كسی، در آب در حال غسل كردن است. حضرت فرمود: چه می‌كنی؟ گفت: در حال غسل كردن هستم. حضرت فرمود: بیخود! این آب آشامیدنی است. تو حق نداری در آب آشامیدنی غسل كنی. «لا تفسد علی الناس مائها» شما آبی كه مورد شرب مردم است را حق نداری، در آن غسل كنی.

* نقش حكومت‌های فاسد در تخریب محیط زیست

اما سفارش اسلام به حكومت در مورد طبیعت. اسلام به حكومت هم در مورد محیط زیست سفارش و دستوراتی دارد. اصولاً قرآن می‌فرماید كه حكومت‌های باطل یكی از كارهایی كه انجام می‌دهند، این است كه محیط زیست را خراب می‌كنند. «... وَ یُهْلِكَ الْحَرْثَ وَ النَّسْل‏...» (بقره/205) حرث به معنای كشاورزی، یعنی اینكه كشاورزی را از بین می‌برند.

 

خلاصه ای از درس هایی از قرآن استاد قرائتی

اهمیت آموزش محیط زیست به کودکان

 

آموزش محیط زیست به کودکان ، اهمیت ویژه ای دارد. چرا که کودکان نه تنها مسئولیت نگهبانی از زمین را به ارث می برند، بلکه ، در بسیاری از کشورهای در حال توسعه همچون ایران، حدود نیمی از جمعیت را تشکیل می دهند. افزون بر این کودکان، هم در کشورهای در حال توسعه و هم در کشورهای صنعتی،  در برابر آثار تخریب محیط زیست، بسیار آسیب پذیرند.آنان همچنین حامیان آگاه تفکر، درباره محیط زیست هستند. در روند مشارکت در فعالیتهای مربوط به محیط زیست و توسعه، توجه خاص به کودکان و منافع ایشان ضروری است، بدین طریق پایداری آتی هر اقدامی برای بهبود محیط زیست تضمین می شود.

در فصل 5 دستور کار ریو آمده است که دولتها باید به گسترش فرصتهای آموزش برای کودکان و جوانان از جمله آموزش مسئولیت در قبال محیط زیست و توسعه با توجه خاص به آموزش دختران خردسال پردازند. و این امر مهم، همکاری و هماهنگی سازمانهای بین المللی و منطقه ای در زمینه تدوین برنامه هایی برای کودکان و بسیج کودکان را می طلبد..

 در آموزش محیط زیست ، ضروری است که کودکان را به سطحی رساند که خوب فکر کنند، مشکلات و مسایل را ببینند و برای آنها راه حل پیدا کنند. برای رسیدن به چنین جایگاهی لازم است که مربی چهار اصل مهم را در فرایند اموزش به کار برد:

-         حساس کردن کودکان به مسایل پیرامون خود

-         ایجاد انگیزه برای حل مسئله

-         آموزش تفکر انتقادی

-         پیداکردن راه حل

یکی از موارد مهم ، آموزش مربیان و معلمان در سطح عالی در زمینه محیط زیست و روش های تدرس آن به کودکان است، تا بتوانند آموزش کودکان را به نحو مطلوب انجام داده و کودکان را با دانش محیط زیست و درک مسایل آن آماده کرد. متأسفانه در کشور ما هنوز به این امر توجه ویژه ای نشده است، که لازم است هر چه سریع تر ، در این خصوص برنامه ریزی های ویژه شود. همچنین باید از مطالب زیست محیطی موجود در کتب درسی ارزیابی شود که، تا با توجه به مسایل  گنجانیده شده در کتب درسی ، الگوهای مختلف تدریس به کار گرفته شود.

آموزش های غیر رسمی مانند رادیو تلویزیون، می توانند به عنوان مکمل و حامی آموزش های رسمی محسوب شوند.

فرمایشات گوهربارحضرت علی (ع)درباره محیط زیست

تقوا پیشه کنید در حق بندگان و شهرها، که شما مسئول هستید؛ حتی از سرزمین‏ها و چهارپایان. انسان هرگز اجازه ندارد خود را رها و لجام گسیخته و آزاد در بهره‏برداری از طبیعت بداند و حق ندارد با آلوده کردن و ویران ساختن طبیعت، به آسایش برسد.

طبیعت، نعمتی است که خداوند به امانت در اختیار انسان قرار داده و آدمیان در برابر چگونگی بهره‏برداری از آن مسئول هستند.

آلودگی محیط زیست به زیان انسان و همه موجودات تمام می‏شود.

ریشه یابی تخریب محیط زیست

مسئله تخريب محيط زيست را مي‌شود جدا از موارد اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و ديگر موارد انساني دانست ولي اين تجزيه راه حل اساسي را از بين مي‌برد. روحيه فرمانداري- فرمانبرداري در سراسر نقاط جهان باعث جنگ‌هاي بي‌شمار، ناهنجاري‌هاي اجتماعي و وضعيت كنوني محيط‌زيست شده است. نمونه بارز آن، گرمايش جهاني است.گرچه برخي آن را انكار مي‌كنند، اما اين معضلي جدي است كه جهان را تهديد مي‌كند. آنچه در پي مي‌آيد مقاله‌اي است درباب ريشه‌يابي علل و منشأ تخريب‌هاي محيط زيست‌ و راهكارهايي كه مي‌تواند مانع از آن شود.با وجود تمام معضلاتي كه اينك محيط‌زيست با آن دست به گريبان است، انسان قادر است اين روند را به سوي بهبودي زيست بومش و سلامت اجتماعي خود تغيير دهد، نخستين گام براي دستيابي به اين هدف ريشه‌يابي اين تخريب‌هاست، به عبارت ديگر پيش از هر اقدامي بايد علت اين تخريب‌ها را در ذهن خود جست‌وجو كند و تصويري شفاف از منشا آن به دست آورد. اين تصوير به او كمك مي‌كند در حد توانايي خود براي پيشگيري از تخريب بيشتر محيط زيست گام بردارد، چرا كه آنچه باعث تخريب محيط‌زيست شده در واقع فعاليت‌هاي نابخردانه بشر است. براي نمونه، درمحلي كه اكنون پارك ملي توران نام دارد حدود 3هزار سال پيش معادن مس كشف شد. در آن روزگاران، اين منطقه پوشيده از درختان تاق بود، پوشش متراكمي كه حتي عبور از آن دشوار بود، هيزم تاق يكي از بهترين هيزم‌هايي است كه حرارتي بالا و ديرپا دارد، به همين دليل جنگل‌هاي تاق منطقه كه اينك به آن پارك ملي توران اطلاق مي‌شود تماما قرباني ذوب فلز مس شدند و در نتيجه اين ناحيه نيمه‌بياباني تبديل به بيابان شد، به‌طوري كه امروزه به ندرت درخت تاق در اين منطقه ديده مي‌شود. با اين همه، هنوز هم برخي حاشيه‌نشينان كوير از اين درخت براي گرم كردن و پخت و پز به وي‍‍ژه پخت نان استفاده مي‌كنند. تخريب محيط زيست همواره وجود داشته و متأسفانه اين روند همچنان ادامه دارد. از بين‌رفتن قسمتي از جنگل‌هاي خزر كه از كهن‌ترين جنگل‌هاي جهان محسوب مي‌شود نيز از بين رفتن نسل شير ايراني در طبيعت ايران 2 نمونه از تخريب‌هاي 30ساله اخير است. در عرصه بين‌المللي هم نمونه‌هاي بي‌شماري از تخريب محيط زيست را مي‌توان نام برد؛ ازجمله اخطار جيمز هنسن، رئيس سابق هواشناسي ناسا مبني براينكه «گرمايش جهاني منشا انساني دارد.» اين اخطاري است كه اولين بار 20‌سال پيش و براي بار دوم در سال ميلادي جاري آن را درمجلس آمريكا مطرح كرد.

دیدومک

دیدومک

دیدومک

نام علمی : Vanellus Indicus نام انگلیسی:  Red wattled Plover     نام فارسی: دیدومک

مشخصات ظاهری: این پرنده، 33 سانتیمتر طول دارد و به واسطه ی پاهای بلند، سر و گلوی سیاه، شکم سفید و زائده ی قرمز رنگ در جلو چشمانش به آسانی شناخته می شود. روتنه قهوه ای شنی، زیر تنه سفید و نوار پهن سفیدی از زیر چشم آغاز شده، گردن و شکم را نیز در برگرفته؛ دیده می شود. همچنین در جلو چشمانش زائده ی قرمز رنگ بدون پری به چشم می خورد. منقار قرمز؛ د رانتها سیاه، پاها زرد و دم سفید است. که در وسط پرهای دم ، نوار عرضی پهن سیاهی دیده می شود. در پرواز؛ پاها اندکی بیرون از دم قرار می گیرد. شاهپرهای اولیه و ثانویه سیاه است که در شانه ها، به واسطه ی نوار سفید انحنا داری از سطح پشتی جدا می شود. پرنده ی جوان کمرنگ تر، باچانه و گلوی سیاه و زائده ی قرمز کوچک یا فاقد آن ، دیده می شود.

صدا: این پرنده پر سر و صدا بوده و صدایش شبیه «دید- هی – دو-ایت، پی تی- تو – دو-ایت»شنیده می شود.

زیستگاه: این پرنده در مناطق باز، در حول و حوش آب های شیرین، کشتزارها و مناطق دارای آب در نواحی گرمسیر به سر برده و روی زمین آشیانه می سازد. در ایران، بومی و نسبتا فراوان است.

حفاظت: حفاظت از محل های تولید مثل این پرنده در بقایش تأثیر به سزایی دارد.